Mendix World 2019 en ontwikkelingen in low-code development
Vorige maand werd in Ahoy Rotterdam het jaarlijkse low-code-evenement Mendix World 2019 gehouden. Zo’n 2.000 bezoekers deelden de laatste ontwikkelingen op het gebied van low-code en ik was er één van. In deze blog, de nieuwste in mijn serie over digitale transformatie, bespreek ik low-code in het algemeen en de laatste ontwikkelingen in het bijzonder.

Wat is low-code?
Low-code development is het ontwikkelen van softwareapplicaties door geen, of nagenoeg geen, code te schrijven. Ontwikkeling wordt gedaan door componenten te combineren in graphical user interfaces en zo de applicatielogica samen te stellen.

De fundamenten van low-code zijn visueel programmeren, model-gedreven ontwikkeling en automatische code-generatie. Het is een extensie en combinatie van de ontwikkelingen van de afgelopen decennia in 4GL-talen. Twee filosofieën geven vorm aan hoe low-code wordt ontwikkeld en gebruikt. De ene is Rapid Application Development (RAD), de andere is End-user Development (EUD). Deze sluiten elkaar overigens niet uit en kunnen elkaar zelfs versterken.

Visueel programmeren en citizen developers
Het doel van de RAD-denkwijze is programmeurs in staat te stellen sneller te ontwikkelen. Deze trend wordt uiteraard al decennialang omarmt in ontwikkelingsland. Visueel programmeren en ingebouwde modellen en templates moeten het werk voor ontwikkelaars vergemakkelijken, waardoor zij sneller een werkende applicatie kunnen realiseren.

Vanuit de End-user Development-gedachte gaat het erom eindgebruikers in staat te stellen zelf applicaties te maken zonder bij “hardcore developers” te hoeven aankloppen. Ook dit is niet nieuw – denk aan de spreadsheets en macro’s als tools waarmee bijna wel iedereen, programmeur of niet, iets handigs in elkaar heeft weten te zetten. De sleutelterm hier is ‘citizen developer’.

Citizen developers zijn mensen uit de business die niet noodzakelijkerwijs kennis van IT hebben, maar wel weten wat voor applicatie nodig is en wat die zou moeten doen. Dit zijn de personen in een organisatie die, als ze de juiste tooling hebben, in staat zijn zelf die applicaties te ontwikkelen. En op hen richt low-code haar pijlen.

Toepassingsgebieden van low-code
Het is niet verwonderlijk dat de toepassing van low-code voet aan de grond heeft gekregen daar waar business en IT dicht tegen elkaar aan zitten. Want dat is de plek waar zowel de technische ontwikkelingen elkaar snel opvolgen als waar zich veel potentiële citizen developers bevinden. In de wereld van web- en app-development is low-code development opgegroeid.

De meest gebruikte toepassingsgebieden van low-code-applicaties uit de eerste lichting zijn het vervangen van legacy-applicaties, het opzetten van proof-of-concept-projecten en de zogeheten ‘shadow IT’. Deze gebieden zijn goed te mappen op zowel de RAD- als de citizen-developer-filosofie. In legacy-vervanging en PoC-situaties is het snel tonen van werkende applicaties een belangrijke factor. Ook shadow IT – die verzameling van tooltjes die buiten IT worden gemaakt om het leven van de business makkelijk te maken – maakt er dankbaar gebruik van. Door over te stappen van lokale initiatieven naar een door IT beheerd platform heeft de business hiermee niet alleen betere tooling, maar IT kan er ook de controle op houden.

Low-code-platformen
Er zijn tal van low-code platformen op de markt. Van groot tot klein. Van specifieke toepassingsgebieden tot general-purpose-platformen. Lokaal zijn er partijen actief – in Nederland zijn softwarebedrijven als Betty Blocks en Thinkwise de markt aan het bestormen en reiken ook tot over de grenzen – en internationaal zijn er grote partijen als Microsoft die low-code-oplossingen bieden (PowerApps).

Twee partijen echter leiden de markt in low-code-totaaloplossingen voor algemene applicatieontwikkeling: OutSystems en Mendix. Uit zowel de Gartner- als de Forrester-rapporten komen zij naar voren als belangrijkste spelers op internationaal niveau.

In hoofdlijnen ontlopen de mogelijkheden van beide partijen elkaar niet veel. Natuurlijk zijn er verschillen. OutSystems is gebaseerd op een Microsoft-stack en Mendix op een Java-stack. OutSystems heeft zich ontwikkeld vanuit de RAD-gedachte, Mendix vanuit die van de citizen developer. OutSystems is van origine Portugees en Mendix Nederlands, maar beide hebben hun hoofdkwartier in de VS. Overigens is Mendix vorig jaar door Siemens overgenomen; in hun plannen rondom industrial-IoT beginnen we dit bijvoorbeeld terug te zien.

De verdere volwassenwording van low-code
Met de omarming van platformen als OutSystems en Mendix door het bedrijfsleven zien we een verdere groei van volwassenheid van low-code. Zowel in toepassingen als in mogelijkheden.

De toepassing van low-code begon aan de rand van het applicatielandschap, maar tegenwoordig nemen low-code-oplossingen een steeds centralere plek in. Core-systemen worden inmiddels al via low-code gerealiseerd. Ook is low-code allang niet meer beperkt tot de wereld van webontwikkeling. In de zogeheten ‘smart industries’ heeft het een plek weten te vinden. Er zijn zelfs partijen die zich speciaal op deze markt richten.

Wat betreft technische mogelijkheden: hier zien we general-purpose-platformen verder groeien naar volledige ontwikkelplatformen met alles wat een ontwikkelaar heeft om te bouwen. De beweging is een platform te worden waar een organisatie of ontwikkelteam voor kan kiezen om al hun ontwikkelwerk in te doen, equivalent aan die voor vele 3GL-talen.

Maar ook op de richting van no-code – zoals de naam doet vermoeden: software maken geheel zonder zelf te coderen – wordt verder ingezet. Op die manier kan de vijver van citizen developers vergroot worden.

Mendix World en de laatste ontwikkelingen
Terug naar Mendix World …

De trends van ‘groeien naar bredere adoptie’ waren ook de thema’s op Mendix World 2019. Dit kwam terug in de opening keynotes van CEO Derek Roos en CTO Johan den Haan en dit waren de onderwerpen van de diverse breakout-sessies die die twee dagen werden gegeven.

Het release-schema van Mendix voor dit jaar vat de ontwikkeling van low-code goed samen:

– Een verdere beweging naar no-code en het aanspreken van citizen developers;
– Partnerships voor een breder fundament;
– Applicatieomwikkeling in de wereld van IoT en smart industries;
– Verdere ontwikkeling van de IDE om het leven van ontwikkelaars makkelijker te maken;
– Verbetering van de gebruikerservaring bij mobiele applicaties;
– Verdere flexibiliteit in waar data staat;
– Data-virtualisatie om datagebruik in applicaties te vergemakkelijken.

De toekomst
Low-code heeft inmiddels al een goede plaats aan tafel bij digitale transformatie. Het is in opmars, het wordt steeds uitgebreider en in de komende jaren zal dit alleen maar toenemen.

Zoals de introductie van iedere nieuwe techniek betekent dit verschillende dingen voor ontwikkelaars. Aan de ene kant creëert het ruimte voor een nieuw type ontwikkelaar. In dit geval uiteraard de citizen developer, maar ook, omdat complexiteit en daarmee benodigde deskundigheid nu eenmaal ontstaat, voor softwareontwikkelaars met kennis van low-code-platformen.

Aan de andere kant heeft het ook impact op de traditionele ontwikkelaars. Want met de centralere rol die low-code applicaties gaan innemen, groeit de noodzaak van goede integratie met andere systemen. Daarmee wordt kennis van low-code een nieuwe kleur op het palet van de softwareontwikkelaar in de wereld van digitale transformatie.

Leon Wolters, Consultant